تحول درونی و خودسازی
دین اسلام، باورها و نگرشهای افراد را در محدوده سبک زندگی قرار میدهد. (فاضل. 53:1392) از سوی دیگر همین باورها میتواند در جهت گیری رفتاری فرد بسیار اثرگذار باشد.
گستره سبک زندگی عرصه وسیعی از رفتار آدمی با خدا، خود، خانواده و جامعه را در بر میگیرد. سبک زندگی اسلامی، توجه به اجرای احکام اسلام در همه ابعاد آن در تمام عرصه های زندگی آدمی است و میتوان در دسته بندی مشخص و با ملاحظه ارتباطات سه گانه انسان با خدا و خود و خلق، زندگی پرهیزگارانه ای ساخت و با تکیه بر متن کلام و سیره معصومین علیهم السلام شیوه زیستن را مشق کرد.(پورامینی، بی تا، ج1 18-17)
در محدوده نظام آموزش های دینی دو نوع تربیت ذکر شده یکی از آنها تعلیم و دیگری تزکیه است. البته مطابق آیات قرآنی تزکیه بر تعلیم مقدم است. «و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة» (جمعه،/2 ). بر اساس آموزه های دینی تحول درونی و خودسازی در تغییر جامعه و تحولات عالم بسیار اثرگذار است چرا که فساد فرد منجر به فساد جامعه خواهد شد. لذا خودسازی فرد قبل از پذیرش و عهده دار شدن مسئولیت بسیار مورد تأکید قرار گرفته است. (سید رضی، 417:1414).
نگرش و باورهای بیرونی
در قرآن کریم در آیات بسیاری انسان را به تأمل و تفکر در موضوعات مختلف فراخوانده است. علاوه بر این در کلام ائمه اطهار علیهم السلام از جمله امام حسین(ع) در کنار حفظ تقوا و پرهیزکاری به تفکر نیز سفارش شده است و اندیشیدن را پدر و مادر همه خوبیها معرفی نموده اند. (ری شهری 454:1383)
البته اهمیت و تأثیرگذاری تفکر در آموزه های دینی به قدری است که یک ساعت اندیشیدن بهتر از یکسال عبادت محسوب شده است. (مجلسی، 1403ج 71:327) همچنین در جای دیگر هم آمده است که عبادت به زیادی نماز و روزه نیست بلکه به تفکر بسیار در کارها و امور خداست. (مجلسی، ج68 :325)
یکی از ملزومات اندیشه و تفکر، فراگیری دانش است که در قرآن کریم و روایات مورد تأکید قرار گرفته است. مطابق تعالیم دینی در میان مردم با ارزش ترین آنها کسانی هستند که از سطح دانش بالاتری برخوردار باشند. (صدوق، 395:1413). بر این اساس تحصیل و فراگیری علم و دانش بر هر مسلمانی واجب است(ری شهری، 396:1383)
